در یک نگاه: متن نوار خبری بیستمین جشنواره فیلم فجر مشهد، بهمن ۱۴۰۱

۲۶ بهمن ۰۱
۷۵۰

در یک نگاه: سلام دوستان فرهیخته و همراه: اگر به خاطر داشته باشید، هر ساله، یک نوار خبری در صدر سایت قرار می گیرد و در آن فهرست و سرتیتر اهم رخدادها و اطلاعات مهم جشنواره درج می شود. متن زیر، اهم اطلاعات بیستمین دوره از جشنواره ی فیلم فجر مشهد است و چهل و یکمین دوره از جشنواره ی فیلم فجر تهران که با نگاهی تحلیلی و فراتر از اطلاعات ارکان و اجزاء جشنواره نگاشته شده تا به عنوان مستندی پژوهشی در تاریخ مهمترین جشن هنر سینمای شهر و استان باقی بماند. به این امید که مقبول اهل نظر افتد.

سلام همراهان ۱۶ ساله و فرهیخته، سینمادوستان خراسانیِ قدرشناس، فهیم و صبور؛ خرسندیم این همه سال، پا به پای خادمان مردمی خود در این تارنمای قدیمی، برای تعالی فرهنگ، هنر و صنعت و علم سینمای سینماروترین مردم ایران پس از پایتخت، قدم برداشته و یاری و دلداری مان می دهید
مستحضرید ۲۰مین جشنواره فیلم فجر مشهد از ۱۷ تا ۲۴ بهمن ۱۴۰۱ با اکران ۲۱ فیلم در ۵ سینمای آفریقا، سیمرغ، ویلاژتوریست، برفی و پارک بازار (بدون هویزه!) با قیمت بلیت ۴۵ هزار تومان در دو سیانس ۱۸ و ۲۰:۳۰ برپا شد، البته از منظری عالی و از منظری دیگر، بسیار افتضاح!
حتماً تعجب کرده اید یعنی چه؟ مگر می شود رویدادی که ۱۹ سال سابقه دارد، در ۲۰مین دوره، هنوز به کمال خود نرسیده باشد و باز هم دسته گل آب دهد؟ بله، چون حضرات مسئولان فرهنگی و هنری ما، روند این جشنواره را با بی درایتی و عوام زدگی خود، کاملاً به انحراف کشیده اند!
به همین خاطر، سینمادوستان خراسانی هر سال این دو ضرب المثل را از اسم خود بیشتر تکرار می کنند: «هر دم از این باغ بری می رسد!» و «هر سال دریغ از پارسال!» نوبرانه امسال هم دو دسته گل بود: حذف «پردیس سینمایی هویزه» و حذف «پنجمین جشن سیمرغ خراسان» علی برکت الله
بله، این دو سیاست لعنتی «عوام زدگی» و «نخبه کشی» دهه اخیر، گند زده به عالم و آدم تا جایی که حتی از حذف «هویزه» این بهترین و مرکزی ترین سینمای شهر که اتفاقاً پر افتخارترین سینمای شهرستانی کشور هم هست و نیز حذف «سیمرغ خراسان» با افتخار یاد می شود، واقعاً عجبا!
لعنت خدایان بر این ویروس منحوس «پوپولیسم» که با حذف هویزه از اکران عمومی و توقف میراث سینمای خراسان، فاتحه این جشنواره را هم خواند! در دسترس ترین سینمای مرکز شهر با ۴۸۰ صندلی فقط در یک سالن، کلاً ماند واس حضرات مسئولان و خانواده ها و خبرنگاران! فاین تذهبون؟
آن قدر این دو به مذاق خوش نشسته و مزه کرده که تعمداً از یاد بردند این یک «جشنواره تخصصی» است، نه یک «شوی تلویزیونی»، اساس اولی بر پایه «برنامه ریزی» است و دومی بر «شلوغی جمعیت» به همین دلیل در تمام دنیا جای اجتماعات در مرکز شهر است و نمایشگاه ها در حاشیه!
تازه روز اول همان نمایشگاه ها هم در تمام دنیا، ویژه متخصصان است و از روز دوم امکان بازدید عموم فراهم می شود چون مردمی که با پیک نیک، سبد غذا، زیرانداز و خلاصه عیالات برای سرگرمی به فضای سبز نمایشگاهِ مثلاً خودرو می آیند، حسابی دیده می شوند، اما خود خودروها هرگز!
و حالا این آش شله قلمکار و آش پشت پای جشنواره بیستمی که شاهد بودید، دست پخت هنری مخدومان تلاشگر ماست که کیف اش را عیالات متحده می برند و حرصش را خواص گاو زائیده، چون تنها چیزی که آنان می شنوند، نه صدای فیلم که صدای خِش خِش چیپس و پفک است!
حال دانستید چرا همه ساله نظرسنجی های ما و کلیپ رسانه ها دو نتیجه متضاد دارد؟ اولی بسیار بد و دومی بسیار خوب! اولی نظر مخاطبان حرفه ایِ شدیداً معترض و دومی برداشتِ عوام مردم که بر اثر تبلیغات رسانه ها آمده اند تا با حضور پرشور خود مشت محکمی بر دهان استکبار بزنند!
عنایت فرمودید چرا طی این ۲۰ سال، فقط یک بار و فقط یک بار، تن به نظرسنجی شفاف داده اند؟ ۵ سال پیش بود که ناپرهیزی کردند و در سایتی با عمر یک ماه، نظرسنجی ۳ گزینه ای و کمیک اختراع فرمودند: بسیار خوب، خوب و متوسط و اصلاً گزینه چهارم یعنی بد را نداشت! یا للعجب!
از این رو هیچ اهمیتی به «اطلاع رسانی به موقع و حتی حداقلی» نداده و تعمداً همه چیز را به «دقیقه ۹۰» می اندازند و «در برابر کار انجام شده» چرا؟ چون مخاطب حرفه ای توقع «برنامه ریزی» دارد و عوام مردم نه «هر چه پیش آمد، خوش آید» و آن قدر خوب اند که انتقاد هم نمی کنند!
معجزه «برنامه ریزی» یعنی «تسبیح نخ شده» و دستاورد «عوام گرایی» بی حکمت یعنی «تسبیحی با یک مشت مُهره جدا و یک تکه نخ پاره» که دست تان می دهند و می گویند: ببخشید، خودتان نَخَش کنید! «اطلاع رسانی» بهنگام و کریمانه، نخ تسبیح یک رخداد است و بس!
چرا مطمئنیم؟ چون اگر کسی سهواً تنه تندی به شما بزند و بلافاصله پوزش بخواهد، قطعاً می پذیرید اما در برابر یک تنه ساده اما بی اعتنا و بدون عذرخواهی، محال است ببخشید! اگر انتشار دیرهنگام «جدول اکران» طی ۵ سال اخیر، تعمدی نیست؟ پس چرا یک بار عذرخواهی نمی کنند؟!
حتی بر فرض عذرخواهی، چون بفرما، بنشین و (با پوزش) بتمرگ، هر سه یک معنا دارد، لذا «جدول اکران نداده و شیپور آغاز فروش بلیت زدن» برای مخاطب جوانی که بی جدول، گیج است و بلاتکلیف، دقیقاً مصداق «توهین به فهم و شعورش» است و پوزش، نوشدارو پس از مرگ سهراب!
به همین دلیل است هر ساله آنان از بابت این توده گرایی ها چوب می خورند و ما هم فحش! اما باز دوباره، خاک اره را اره می کنند، گویی کفر خدا می شود اگر نه یک هفته بلکه حتی روز قبل، به این مخاطب مشتاق، حداقل ها را اطلاع رسانی کنند تا بداند خیر سرش، اساساً چگونه بلیت بخرد؟
افسوس که ترفندهای بچه گانه ای چون «دیر گو خلاص شو» را تنها راه نجات خود می دانند غافل از آن که مخاطب فلک زده بدون اطلاع از اسامی فیلم، سینما و سیانس هر روز، اساساً نمی تواند بلیت سینماهایی را بخرد که هر کدام یک گوشه شهر است! سوپرمن هم باشد به اکران دوم نمی رسد!
دوستان: برای مخاطبان حرفه ای چون هنرجویان سینما، دانشجویان هنر، منتقدان، کارشناسان و اهالی سینما، «جدول اکران» دقیقاً مانند همان نقشه راه در «رالی» مسابقات اتومبیل رانی است که بدون آن، راننده چون نتانیاهوی مادرمرده سر از تورغوز آباد و کارخانه قالیشویی در می آورد!
و الا - با احترام به همه تماشاگران مردمی سینما - به مزاح در مذمت این نگاه، این گونه می گویند: از مخاطبان سریال امام علی(ع) پرسیدند نظرتان درباره این اثر فاخر داوود میرباقری چیست؟ یکی گفته بود: «خوب بود، فقط قطامش کم بود! اگر کمی قطامش بیشتر شود، دیگر عالی می شود»
لذا دوست رسانه ای که با دوربین سراغ مردم رفته و در کلیپ ها فقط شلوغی راهروها و صندلی های پر هویزه مظلوم را به جای رضایت حرفه ای ها از کل جشنواره جار می زنی و از اهالی واقعی سینما، کیفیت اجرا را نمی پرسی، بدان آدرس غلط می دهی و داری «خیانت می کنی نه حمایت!»
از دیگر مضرات نگاه «جذب عوام به قیمت طرد خواص» آن که از عوام سئوال کلیشه ای «فیلم چطور بود؟» را می پرسند اما از خواص نمی پرسند جشنواره چطور برگزار شد؟ مانند سیمای ملی که ۴۴ سال حتی یک نظر مخالف را پخش نمی کند تا لااقل دلمان خوش باشد مصاحبه ها واقعی است
پس آقای شورای اسلامی شهر، دیگر نپرس و لطفاً پیشنهاد عتیقه ای نده که برای انصراف همین یک و نصفی هنرمند سینمادوست مشهدی مهاجرت نکرده به خارج استان یا کشور، پس بیاییم اینجا «شهرک سینمایی» بسازیم! درد اینها، شهرک نیست بلکه «توجه و دیده شدن» است و بس!
مضافاً دامنه این اپیدمی «اینرسی انسانی» و سکون و بی حالی به رسانه هایمان هم کشیده شده، تا جایی که کلاً بی خیال اصول حرفه ای خبرنگاری خود شدند، مثلاً اصلاً برایشان مهم نبود ته این جشنواره کجاست؟ یک بار گفتند ۲۲ ام و بعد نوشتند ۲۳ ام و بعد هم اصلاح کردند ۲۴ ام بهمن!
اصلاً بیایید ریش و قیچی دست خود شما، وضعیت پاسخگویی مان را به خواص ببینید و خود قضاوت کنید آیا مرغ پخته در قابلمه، خنده اش نمی گیرد؟ مخاطب: -سلام، ادمین: بفرمایید -جشنواره شروع شده؟ بعله -خب حالا چیا معلومه؟ متأسفانه هیچ چی معلوم نیس! -یعنی چی مسخره ها؟
-خیر سرتون، مث اینکه جشنواره شروع شده و امروز، روز اوله! بعله، حق با شماس، -پس اسامی فیلمها چیه؟ نمی دونیم! -جدول اکران؟ نداریم! -ساعت سیانسها؟ نمی دونیم! -قیمت بلیت؟ نمی دونیم! -کهکشان راه شیری؟ تموم کردیم! پس خاک کربلا تو سر همه تون که هیچی نمی دونین!
-جمع کنین کاسه کوزه تون رو، دیگه شورشو درآوردین! هر سال اولش میگیم اینا دیگه آدم شدن و از پارسال و پیارسال درس عبرت گرفتن ولی شما که دوباره مثل پارسالید؟ اصلاً خودتون می دونید و مملکت تون! برید بمیرید بی عرضه های چُلمنگ کته کله بی خاصیت و...
-بعدِ ۲۰ سال آزگار، هنوز از پس اجرای نرمال یه جشنواره فسقلی هم بر نمیایین، تازه اصلش تو تهرانه و شما فقط باید کوچیک شده اش رو تو مشهد برپا کنین! و تق... بوق ممتد و ارتباطی که قطع می شود... حالا آیا فهمیدید چرا هیچ کس داوطلب پاسخگویی در گروه هایمان نمی شود؟
چون باید یکسره به لهجه ی مشهدی پاسخ دهد: نِمدِنوم، چِمدِنوم؟ بعد هم فحش خورش ملس باشد و پوستش هم گلفت و کمی هم بی خیال تا به رگ غیرتش بر نخورد و صد البته پرطاقت و مثل اوشین، مؤدب چون باید روزی صدبار به نیابت از طرف مسئولان جشنواره عذرخواهی کند
براستی، آیا همینجا پایتخت معنوی کشور، قطب اول جهان تشیع، بزرگترین کلان شهر مذهبی جهان و مصداق شعار دوستان شورای شهری و شهردارچی ما «جهان شهر برکت و کرامت» است؟! کجای این رویه غلط چند سال اخیر مسئولان فرهنگی و هنری شهر امام مهربانی ها از کرامت است؟
آیا حال خودتان از جواب «مقصر تهرانه نه ما» دیگر بد نمی شود؟ سینماداران مشهدی هم ساکن تهران اند؟ نرخ گزاف بلیت چی؟ کارگاه های نقد و میهمان ویژه چی؟ یک بار لااقل جرأت کنید و مثل مدیرکل شجاع هرمزگان باشید که گفت: اگر تمام فیلمها به بندرعباس نیاید، ما هم برگزار نمی کنیم!
نه یک سال و دو سال بلکه ۲۱ سال! در همین مشهد، جشنواره فیلم فجر برگزار نشده، خوب، چه اتفاقی افتاده؟ آسمان به زمین آمده؟ خیر! لذا اگر دو سالانه هم برگزار شود مشروط به حفظ کرامت انسانی مخاطب حرفه ای سینما و اجرای دقیق ارکان و اجزاء به نظر خدای یگانه نزدیکتر است
اما اکنون برعکس عمل می کنید، در برابر پایتخت نشینان دهاتی کرنش و در برابر اهالی سینمای شهر و استان خود گردن فرازی! آن قدر شل گرفته اید که حتی آن پیرمرد موسپید خراسانی اهل سینما هم برای ما خط و نشان می کشد که اصلاً چرا جشنواره باید به شهرستان ها برود؟!
مضافاً این چه طور جهاد تبیین وارفته و آشفته ای برای روشنگری نسل جوان امروزی است که برای «جشنواره زعفران و انار و حتی ماکارونی» نشست خبری می گذارید و برای بزرگترین جشن سینمای ایران، نه؟ لااقل چرا خود سایت ارشاد یا شبکه های اجتماعی اعوان و انصار پای کار نمی آیند؟
این چه بی حالیست که حتی مصاحبه های تان هم در سایت خودتان درج نمی شود؟ اما در عوض و در کمال تعجب، اخبار دست اول سر از سایت بی نام و نشان «سینمای خراسانی» در می آورد که وابسته به هیچ جاست! اصلاً شناسنامه و هویتی ندارد، چون ص «درباره ما» اش پر از خالی است!
اینها به کنار اصلاً در عزت نفس سردبیران معزز رسانه ها و خبرگزاری هایمان مانده ایم مادامی که آنها را ببخشید آدم حساب نمی کنند و در یک نشست خبری دعوت، چطور فاکس خبر شب هنگام آنها فردای همان روز تیتر می خورد که فلانی در حاشیه فلانجا با خبرنگار ما فلان گفت!
مگر این همه خبرنگاران فهیم از شهرآرا و خراسان و قدس گرفته تا ایرنا، ایسنا، فارس، مهر، تسنیم، خبرنگاران جوان و حتی صدا و سیما، همه نیروی ابواب جمعی ارشادند و به آنها بر نمی خورد حتی نمی توانند یک سئوال رودررو از حضرات بپرسند و اصلاً این جاده چرا یک طرفه هست؟!
همینه که حالا نه روزنامه خراسان به عنوان قدیمی ترین رسانه مکتوب و الکترونیکی استان و نه صدا سیمای استانی، حتی تره هم برای این عملکرد خُرد نمی کند! نه به ده سال پیش که عکس و تیتر صفحه اولش بازتاب جشنواره بود و نه به چند سال اخیر که «محل گربه» هم نگذاشتند!
یا بر شهرآرای بومی چه گذشته که تنها رسانه نقاد بود و پسر شجاع؟ اما آخرین بار، دو سال پیش جرأت کرد اولین و آخرین انتقاد را بنگارد، در حالی که سایرین همه ذوب در نقش ساعت پاندول بودند و دو سال است که حتی او هم، سیاست «آهسته برو، آهسته بیا» را در پیش گرفته است!
کجا رفت آن ویژه برنامه های سیمای استان و گفت و گوهای رادیویی با سینماگران؟ چه شد آن نقد فیلم ها و آسیب شناسی ها؟ ذره ذره همه چیز آب شده و به قول مثنوی مولانا از این تاتوی تصویر شیر هیچ چیزی نمانده: شیر بی‌دم و سر و اشکم کی دید؟ این‌ چنین شیری خدا خود نافرید
و کوتاه سخن آن که «کعبه یک سنگ نشانی است که ره گم نشود، خواجه احرام دگر بند ببین یار کجاست؟» جشنواره تهرانی ها بهانه ایست برای شکوفایی جشن سیمرغ سینمای خراسان که از نان شب هم واجب تر است، اما حیف که «مرغ همسایه غاز است» و ۳۰مرغ ما هنوز چغوک !
و آخر دعوانا یکی به ما بگوید جشن خراسان بماند برای ۲۱ شهریور سال بعد، یعنی چه؟ پسرجان، مگر می شود نماز جمعه را ۴شنبه خواند؟ ۴۱ سال آزگار طول کشیده تا جا بیفتد دهه فجر و بهمن انقلاب، اوج جشن هنر سینمای ایران است، حالا ما را به ۴۱ سال دیگر حواله مده؟ خدا عاقبتمان را با این دست فرمان بخیر کناد
خلاصه آن که دست فرمان ما، توصیه های نبی مکرم(ص) و امیر مؤمنان(ع) است که «بهترین شما نافع ترین تان به حال مردم اند» و «هیچ راهی برتر از تحقیق و حقیقت جویی نیست» گفتیم تا اگر از آن شیر، فردا روزی چیزی نماند، نگویید کسی به ما نگفت! تاریخ: گواه باش ما گفتیم!
و النهایه... تلاش کردیم رسالت «برخورد صادقانه اما تلخ را بر برخورد منافقانه اما شیرین» ترجیح دهیم و مصداق عملی کلام خدا یعنی «تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر» باشیم. «آینه گر نقش تو بنمود راست... خود شکن، آئینه شکستن خطاست»... درود و بدرود...