جشنواره فیلم فجر مشهد

سرانجام هشتمین جشنواره فیلم فجر مشهد همزمان با بیست و نهمین جشنواره‌ بین‌المللی فیلم فجر تهران برگزار شد و مشهدی‏ها هم در کنار مردم تهران توانستند فیلم‌ها را ببینند اما آنچنان که باید از شکل چینش و انتخاب فیلم‌های اکران شده در مشهد راضی نبودند و سئوالات مختلفی را در این خصوص از یکدیگر می‌پرسیدند. از این‏رو برای پاسخ‌گیری چند سئوال پیرامون هشتمین جشنواره فیلم فجر مشهد به سراغ کسی رفته‌ایم که آگاهی کاملی پیرامون این جشنواره دارد و سال‌هاست برای برگزاری آن زحمت می‌کشد. حسین مسگرانی که مثل شش دوره گذشته دبیری این جشنواره را به عهده داشت با روی باز سئوالات شهرآرا را پاسخ گفت. ... امسال قرار بود به جای جلسات نقد و بررسی کارگاه‏های آموزشی درخصوص سینما برگزار شود اما این اتفاق نیفتاد، چرا؟کارگاه قرار بود به همت انجمن سینمای جوان انجام شود، در این مورد ما چند مشکل داشتیم؛ یکی اینکه اکثر کسانی که قصد دعوتشان را داشتیم درگیر کاری بودند. در حوزه بازیگری رضا کیانیان را مدنظر داشتیم، در حوزه کارگردانی کسانی مثل اصغر فرهادی که می‌توانند کمک کنند. این افراد هم در خود جشنواره تهران درگیر بودند هم در برنامه‌های ساخت فیلم‌های جدید. این باعث شد که جز همان نشست اول که با حضور حسن نجفی کارگردان و محمدزضا دلپاک صداگذار فیلم «آسمان هشتم» برگزار شد نشست دیگری نداشته باشیم.چرا گزینه‌های دیگری را امتحان نکردید، چون به‌طور معمولی آقای کیانیان یا آقای فرهادی آدم‌های دیریابی هستند؟گزینه‌هایی که امکان حضور داشتند در حدی نبودند که بخواهیم از آن‌ها دعوت کنیم، به همین جهت مهم‌ترین چیزی را که قرار شد در حاشیه جشنواره پیگیری کنیم جشنواره فیلم‌های ویدئویی توس قرار دادیم. البته قرار گذاشتیم که بعد از اکران این فیلم‌ها، یک نشست تخصصی در حوزه فیلمسازی در خراسان و آثار ویدئویی داشته باشیم که اطلاع‌رسانی آن را پنجشنبه (امروز) یا جمعه انجام خواهیم داد. به نظرم این‌طوری بیشتر استقبال می‌کنند، چون گزینه‌های ما متاسفانه عملا جواب ندادند.یک نکته دیگر هم وجود دارد و آن اینکه بعضی سینماگران تهرانی که به مشهد می‌آیند فکر می‌کنند در بالاترین سطح فیلمسازی دنیا قرار دارند و وقتی به مشهد می‌آیند خیلی تاقچه‌بالا می‌گذارند. این برای ما مقداری دردآور است، یعنی متوجه نیستند که مخاطب سینما در مشهد سطح توقعش خیلی بالاست.فکر نمی‌کنید این برخوردها را خروجی فیلمسازی خودمان ساخته باشد؟قبول دارم شاید این‌گونه باشد اما در کل کشور هم همین وضعیت است. اما واقعیت را هم باید در نظر بگیریم که الان خیلی از بزرگان سینمای ایران خراسانی هستند یعنی این سرزمین مستعد است، خراسان با این پیشینه و پتانسیل قطعا باید بهتر عمل کند اما آن‌ها هم باید متوجه باشند که به کجا می‌آیند. این نکته همیشه برای خود من رنج‌آور بود که تهرانی‌ها متوجه باشند در مشهد انتظارات خنده‌داری نداشته باشند. بر فرض عده‌ای صدای دالبی می‌خواهند، مگر چند سینمای تهران صدای دالبی دارد که از مشهد یا جای دیگر این انتظارات را دارند!مسئله دیگر بر سر پخش فیلم‌های ویدئویی به‌صورت موازی با اکران فیلم‌های جشنواره بود، فکر نمی‌کنید این همزمانی استقبال از آثار ساخته شده در مشهد را زیر سایه فیلم‌های جشنواره قرار داد و استقبال آنچنان که باید از فیلم‌های ویدئویی صورت نگرفت؟برگزاری این جشنواره ایده و به عهده ما نبود. برگزاری جشنواره فیلم‌های ویدئویی توس پیشنهاد موسسه توسعه سینمایی بود، خودشان به عنوان نمایندگان فیلمسازانی که در این جشنواره بودند پیشنهاد دادند که در این زمان و به این صورت برگزار شود. ما این مسئله را مدنظر داشتیم و برای همین ساعت 14:30 را برای اکران پیشنهاد دادیم که علاقه‌مندان هم بتوانند آثار جشنواره فجر را ببینند هم آثار جشنواره توس را، اما بچه‌های موسسه توسعه سینمایی گفتند «این ساعت خوبی نیست و ما مخاطب خاص خودمان را داریم».حقیقتا باید بگوییم که حتی همزمان با ساعت اکران فیلم‌های جشنواره باز هم استقبال خوبی از آثار ویدئویی فیلمسازان مشهدی صورت گرفت، حتی درخواست اکران دوباره هم از ما داشته‌اند. برگزاری همزمان جشنواره‌ها به دلیل احترام به دیدگاه دوستان برگزارکننده بود.مشکل دیگر امسال نبود برنامه بود. برگزاری جشنواره از لحاظ اعلام فیلم‌ها نسبت به سال گذشته خیلی بدتر شده، امسال تا چند ساعت قبل از ساعت اکران، کسی از نام فیلم مطلع نبود؟مشکل این دوره این است که ستاد برگزاری جشنواره مشهد همان بوده که سال‌های قبل بوده و هماهنگی لازم را دارد اما ستاد برگزاری جشنواره تهران هر سال متغیر است، تیمی که پارسال برای ما فیلم می‌فرستاد کلا عوض شده است. یک سال تیمی از اتحادیه توزیع‌کنندگان، یک سال تیمی از بخش امور استان‌های معاونت سینمایی، یک سال تیمی مجموع از تهیه‌کنندگان، دبیرخانه جشنواره و... .لطمه اصلی همه این تغییرات به شهرستان‌ها بوده، پس طرف مقابل ما خیلی مشخص نیست که کیست. بعضی وقت‌ها آدم‌های باتجربه‌ای هستند و برای ما شرایط راحت‌تری را پیشنهاد می‌دهند.سال‌های قبل همیشه قادر بودیم فیلمی را که به ما داده می‌شد با شیراز تبادل کنیم؛ یعنی این‌طور که فیلم از تهران به مشهد می‌آمد و از مشهد به شیراز و بعد از شیراز دوباره به تهران یا بالعکس اما امسال گفته‌اند «این کار را نکنید»، گفته‌اند «هر فیلمی که به مشهد داده شد دوباره به تهران برگردانید تا کدگذاری شود و دوباره به شیراز فرستاده شود!»تبادل فیلم‌ها همیشه مشکل بوده اما مشکلی که امسال چندگانه هم شد. البته شاید دلایل فنی خودشان را داشته باشند.این مشکلات و تغییرات پشت سر هم ستاد جشنواره فیلم فجر در تهران برنامه را طوری چیده که ما هم تا آخرین لحظه بی‌خبر باشیم چون ما بعضا با کسانی در تعامل هستیم که آگاهی کافی ندارند. خودمان گاهی تا 10شب از نام فیلم‌های فردا خبر نداریم!همین سبب شد که تبلیغات هم دیر شروع شود، ما امسال دیرتر به شور جشنواره رسیدیم.امسال سطح تبلیغات محیطی ما نسبت به تمام دوره‌ها بیشتر بود، تازه انعکاس روزنامه‌ای هم بوده؛خیلی‌ها به خاطر تبلیغات بسیار جشنواره از ما تشکر کردند، البته گفته شما هم نامربوط نیست و اما با این حال ما سعی کردیم تبلیغات متفاوتی داشته باشیم.یکی از مشکلات ما این است که ما در مشهد نمی‌توانیم تبلیغات وسیعی داشته باشیم، چون شهرداری محدودیت‌هایی برای تبلیغات دارد که البته دوستان معاونت فرهنگی شهرداری در این‌باره خیلی به ما کمک کردند.اگر اجازه بدهید سئوال آخر را به اکران ویژه هنرمندان اختصاص بدهیم، چرا بهترین فیلم جشنواره برای این مهم انتخاب نشد؟ما عملا نمی‌توانیم تکرار اکران فیلم‌های خیلی مطرح را داشته باشیم. چون علاقه‌مندان زیادی دارد و کنترل جمعیت ممکن نیست، ما هم که سالن جداگانه‌ای نداریم پس مردم متوجه می‌شوند و در آن‌صورت باید پاسخگوی مردم هم باشیم.نکته دیگر این است که ما کارت دعوت را به هنرمندان داده‌ایم اما واقعا نمی‌دانیم چه فیلمی قرار است آن روز اکران شود. ما فقط سعی داشته‏ایم از فیلم‌های مطرح باشد که قبلا موردتوجه مردم و منتقدان واقع شده باشد. شاید آن لحظه و سیانس ویژه فیلم خوبی داشته باشیم شاید هم فیلمی متوسط. مشکل اصلی سر ندانستن است.حسین بیات۱۳۸۹/۱۱/۲۸